CIRKLABO-festival door het oog van Samuel Pennynck: Out of Balance

Samuel Pennynck schreef een artikel over CIRKLABO-festival. Hij studeert Theaterwetenschappen aan de UGent. Tien jaar lang deed hij circus. Nu voert hij niet langer uit maar schrijft hij over circus, o.a. voor Etcetera.

>> lees hier het volledige artikel van Samuel Pennynck

Out of balance is de werktitel van een work-in-progress door muzikant Jef Callebaut (gespecialiseerd in slagwerk) en acrobaat Josse de Broeck (gespecialiseerd in partneracrobatie). Het is hun eerste professionele samenwerking. Samen gingen we in gesprek over hun creatieproces, verhouding, en visie.

‘De acrobaat en zijn muzikant’ is wat ze absoluut niét willen zijn. Er kan en mag geen hiërarchie zijn volgens de makers. Het is evenmin ‘de acrobaat en de muzikant’. De rollen zijn niet vastgelegd als acrobaat en muzikant. Ze kunnen voortdurend veranderen en transformeren in eender wat. Jef heeft immers geen marimba -zijn specialiteit- bij zich en voor Josse zijn er geen andere acrobaten waarmee hij kan samenwerken. Daardoor ontstaat er een tussenweg, of misschien een volledig nieuwe route. Ze streven naar een horizontale samenwerking zonder hiërarchie. Een relatie waarin beiden steeds een even luide stem hebben en nu eens de één, dan weer de ander het voortouw neemt.

Wat erg opvalt bij beiden is het spelplezier dat ze vinden in de samenwerking. Ze zijn op zoek naar zaken die ze niet kennen. Dat doen ze door hun kinderlijke verwondering terug te omarmen. Zelden beginnen ze met vooraf bepaalde objecten of thema’s. Ze laten zich inspireren door hun omgeving en wat die hen biedt. In de residentie onder CIRKLABO was dit Cas-co, een oud moder­nis­tisch pak­huis dat gebruikt wordt voor ate­lier- en resi­den­tie­wer­kingen en vol bleek te liggen van ‘rommel’, prullaria, industriële materialen als schragen, ladders, buizen, tafels en andere constructivistische voorwerpen. In het zoeken naar potentieel bruikbaar materiaal vinden ze ook elkaar. Gezien hun disciplines erg verschillen en ze daarin minder raakvlakken hebben, is het in die zoektocht extern aan hun vaste discipline, dat de gemeenschappelijke factor zit. Daaruit wordt vertrokken richting de aanloop van de creatie. Met datgene wat ze vinden gaan ze dan ook aan de slag in Out of balance (try-out). Waar het circus begint en de muziek stopt, hoeft niet duidelijk zijn, want ze laten allerlei kleine handelingen, interventies of vormen van magie nouvelle zien (wat dat concreet inhoudt zal u zelf moeten ontdekken). De acties hebben als doel zintuigen en verbeelding te prikkelen en uit de dagen. Verwachtingen willen ze laten varen. Dat doen ze door acties uit te voeren met een voorspelbaar einde, zonder dat einde daadwerkelijk op die voorspelde manier in te lossen. Een éénvoudig voorbeeld: Josse legt nonchalant een boek met slechts een hoekje op de rand van de tafel, die dient natuurlijk te vallen. Maar het boek blijft mooi liggen en ‘zweeft’ naast de tafel. Het boekt lijkt de zwaartekracht te overtreffen. Dit kan niet, maar het is toch mogelijk door een kleine aanpassing waarvan het publiek geen weet heeft. Josse besteedt er verder geen aandacht aan, waardoor het onbelangrijk lijkt. Op het moment dat een reeks van dergelijke acties herhaaldelijk de verwachting van de kijker tart, zal die kijker niet langer verwachtingen creëren. Zo gaat die anders naar de voorstelling kijken, en mogelijks de wereld rondom zich. Dát is het punt dat Jef en Josse willen bereiken met Out of balance. Daarbij gebruiken ze de twee kernelementen van hun vaste techniek, balans en geluid. Die komen uit in de installaties en vormexperimentjes met de industriële materialen. Op 17 december was het publiek vrij om binnen en buiten te treden in de zaal tijdens de twee uur durende try-out. Hoewel ze maar tot de helft van het geplande te tonen materiaal kwamen, bleek de try-out zeer nuttig. Ook hun dramaturg Marie Peeters was aanwezig in de zaal. Later zullen nog tal van wijzingen plaatsvinden, nu is het een kwestie van uitproberen wat werkt en wat niet -mikkend op feedback van de kijker.

© Wieba Photography